Wat is geelzucht bij baby’s? – een informatieve blog
Met geelzucht bedoelt men het geel zien van de huid en/of het oogwit. Geelzucht zelf is geen ziekte of aandoening. Maar geelzucht is een symptoom (verschijnsel) bij verschillende aandoeningen van de lever en galblaas of galwegen en dat kan ook bij baby’s voorkomen. Geelzucht komt vrij veel voor bij pasgeborenen en gelukkig is het meestal onschuldig. Maar wat als die gele kleur blijft aanhouden? En wat betekent een bilirubine waarde?
Geelzucht niet alleen bij volwassenen, ook bij baby’s
Vroeger werd hepatitis A ook wel geelzucht genoemd. Volwassenen met deze vorm van hepatitis hadden namelijk vaak last van geelzucht. En hepatitis is een leverontsteking door infectie met het hepatitis A-virus. Op mijn werk zie ik wel vaker patiënten met geelzucht. Ik moet namelijk wel eens assisteren bij een behandeling van de galwegen. Wanneer deze geblokkeerd worden door galstenen, komt geelzucht voor. Maar dat zijn eigenlijk meestal oudere mensen. Dat geelzucht ook voorkomt bij pasgeboren baby’s besefte ik me pas toen ik zelf moeder werd.
Wat is bilirubine waarde?
Ik verdiepte mij in geelzucht bij baby’s. Geelzucht ontstaat doordat de lever van pasgeboren baby’s de stof bilirubine nog niet uit het bloed kan filteren en verwerken. Bilirubine is een afvalstof. En deze komt voornamelijk vrij bij de afbraak van oude rode bloedcellen. Bilirubine is het afbraakproduct, eigenlijk een soort chemisch afval dus, van hemoglobine en dat is de rode bloedkleurstof. Het is giftig voor het lichaam. En giftige stoffen worden door de lever uit het bloed genomen en aan de galvloeistof toegevoegd. Deze vloeistof verlaat – via de galblaas en de dunne darm – in de uitwerpselen het lichaam.
Hier zijn algemene referentiewaarden voor bilirubine bij pasgeborenen:
- Totaal bilirubine:
- Bij pasgeborenen (0-1 dag oud): tot 12 mg/dL (205 μmol/L)
- Bij pasgeborenen (1-2 dagen oud): tot 15 mg/dL (256 μmol/L)
- Bij pasgeborenen (2-5 dagen oud): tot 12 mg/dL (205 μmol/L)
- Direct (geconjugeerd) bilirubine:
- Bij pasgeborenen (0-1 dag oud): tot 1 mg/dL (17 μmol/L)
- Bij pasgeborenen (1-2 dagen oud): tot 1 mg/dL (17 μmol/L)
- Bij pasgeborenen (2-5 dagen oud): tot 1 mg/dL (17 μmol/L)
Bij baby’s kan geelzucht optreden als gevolg van een toename van indirect (ongeconjugeerd) bilirubine, wat meestal vanzelf verdwijnt. Soms kan fototherapie worden aanbevolen om de bilirubinewaarden te verminderen.
Geelzucht verminderen door zonlicht
Meestal is geelzucht bij baby’s onschuldig. En wordt bijna altijd binnen enkele dagen minder. Wat kan helpen om het te verminderen, is om de baby, oftewel de wieg of de box, bij het raam te plaatsen. Zonlicht kan deze vorm van geelzucht bij baby’s namelijk verminderen. Maar let op: zet een baby nooit in direct zonlicht! De lichte huid van een pasgeboren baby kan namelijk heel snel verbranden!
Wat als geelzucht bij baby’s aanhoudt?
Soms blijft de geelzucht bij baby’s aanhouden. Dit gebeurt trouwens vaker bij kinderen die borstvoeding krijgen dan bij kinderen die kunstvoeding krijgen. Zeker wanneer de baby geen andere klachten heeft, is dit meestal onschuldig. Maar het is wel verstandig om bij blijvende geelzucht contact op te nemen met de huisarts. Als de baby’s geel zien en naast geelzucht nog andere klachten hebben, bijvoorbeeld ontkleurde ontlasting of donkere urine, dan moet je zeker contact opnemen met de huisarts. Die kan dan bloedonderzoek laten doen.
Geelzucht wordt veroorzaakt door een te hoog gehalte bilirubine in het bloed. Een bilirubine-bepaling krijg je dus door middel van bloedonderzoek. Dat gebeurt bij pasgeborenen met een hielprik. Als de bilirubinewaarde te hoog is, kan dat een aanwijzing zijn in de richting van een lever- of galblaas-/galwegaandoening. De huisarts zal dan overleggen met een kinderarts en die zal een diagnose proberen te stellen aan de hand van overige lichamelijke klachten. En ook andere leverwaarden die ook in het bloed bepaald worden. En zo nodig doet men verder onderzoek.
Mijn eigen ervaring
Mijn zoontje lag al een tijdje in de couveuse toen men zich zorgen maakte om geelzucht bij baby’s. De bilirubine-waarde bleek na een hielprik inderdaad te hoog te zijn. Hij moest ter plekke onder een uv-lamp. Met een band om zijn hoofd om zijn ogen te beschermen. Zo moest hij een paar dagen blijven liggen, in de hoop dat de geelzucht zou verminderen. Maar dat was niet zo. Toch zakte de bilirubine-waarde en na een paar dagen, mocht hij zijn blinddoek gelukkig weer af. Na 5 weken mochten we naar huis en daar kwam de verloskundige een paar keer langs. Ondanks dat hij veel bij het raam lag overdag, zag ze hem toch weer geler worden. En ze nam weer een buisje bloed af om zijn leverfunctie te controleren.
Helaas bleek er een stijgende lijn in de bloedwaarde en moest ik diezelfde avond met hem naar de kinderarts op de spoedeisende hulp. Gelukkig mochten we na een paar uur weer naar huis en hoefde hij niet wéér geblinddoekt en in zijn blote luier onder een UV-lamp te liggen. Wel was nader onderzoek nodig om te weten of de oorzaak van zijn geelzucht niet met iets ernstigs te maken heeft. Zoals infecties, afsluiting in de galwegen of een stofwisselingsziekte. En wanneer het bilirubine gehalte te hoog blijft, kan dit zelfs tot hersenschade leiden.
Gelukkig liep het uiteindelijk allemaal met een sisser af. De geelzucht leek te komen door zijn vroeggeboorte. Bij te vroeg geboren baby’s zijn de organen nog niet rijp. En bij mijn zoontje duurde het dus ook wat langer voordat zijn lever volledig functioneerde. Na een paar maanden haalde mijn zoontje zijn groeiachterstand in en al gauw was de geelzucht daarna over.
Wanneer naar de huisarts met baby’s met geelzucht?
Meestal is het onschuldig: als geelzucht bij baby’s tussen de 2e en 5e dag na de geboorte begint, is het een normaal verschijnsel. Bijna de helft van de pasgeborenen heeft dit. Maar neem sowieso contact op met je huisarts of verloskundige als je baby geel ziet binnen 24 uur na de geboorte. En als het naast geelzien suf is en slecht drinkt. Als de geelzucht langer dan zes weken aanhoudt. Als de baby daarnaast witte ontlasting en donkere urine heeft. En als hij koorts heeft of andere verschijnselen van een infectie.
Lees ook deze blogs
- babyshower
- een geboorte die anders gaat
- wat schrijf je in een geboorteplan
- stoppen met borstvoeding
- borstvoeding in het openbaar
- voordelen kraamhotel
- bevallen in recordtijd
- bevallen met een indicatie
- tips kraamvisite
- voordelen van dragen
- langer dan een jaar borstvoeding
- kwarktaart met muisjes
- wandelen met je baby
- fietsen met je baby
- natuurlijke babyverzorging
- baby in bad doen
- Sprongetjes bij peuters
- wasbare luiers
- accessoires voor je kinderwagen
- Rapley versus geprakte babyvoeding
Ik ben Delicia en van 2018 - 2021 zat ik met veel plezier in het blogteam van StoerLeesVoer en MamaScrapelle. Ik schreef hier niet alleen graag reviews van peuterboeken, maar ik vond het ook erg leuk om mijn visie en ervaringen te delen over gezondheid, interieur en (actieve) uitstapjes.
Laatste berichten van Delicia (alles zien)
- zindelijk in 1 week – zindelijkheidsbox - 17/09/2022
- Veilig fietsen met kind naar school en hobby - 01/09/2022
- Verlanglijst voor 4 jarig jongetje – een speelgoed en cadeau lijst - 25/06/2022
