Een hond op school - een meerwaarde voor kinderen

Wij hebben een hond op school, echt waar! Niet omdat het een hype is, maar omdat wij heel goed nagedacht hebben over de ondersteuning die we met onze schoolhond Joep kunnen geven aan kinderen. In deze blog wil ik jullie heel graag meer vertellen over Joep. Hoe we ons voorbereid hebben op zijn komst, wat hij betekent voor de kinderen en welke meerwaarde we zien in het betrekken van een hond bij ons onderwijs.

Inhoudsopgave

Naast een schoolhond ook andere dieren

Op de Jenaplanschool waar ik directeur ben hebben we als motto ‘Samen leren leven’. Dit betekent voor ons dat we in de breedste zin van het woord kinderen willen voorbereiden op de samenleving. Daar hoort ook het zorgen voor de natuur en voor dieren bij. We hebben dan ook moestuinen en een kleine knuffelboerderij met kippen en konijnen. De stap voor de ouders en kinderen van onze school naar een hond op school was dus niet zo heel groot. Toch hebben we dit zorgvuldig aangepakt.

Voorbereiding hond op school – schoolhond ras

Een van mijn collega’s had als droom om een hond in te zetten op school. Ze wilde heel graag in opleiding om echt goede gedragsondersteuning te kunnen geven aan kinderen met een schoolhond. Dus geen hond als maatje alleen, maar juist ook als middel om kinderen iets te leren. Als team waren we al snel enthousiast, maar we wisten dat we dit zorgvuldig moesten aanpakken. We konden ons heel goed voorstellen dat het voor kinderen en ouders wel even iets anders is dan een kip in onze knuffelboerderij.

We zijn begonnen met het inwinnen van veel informatie bij andere scholen en het zoeken van een betrouwbaar ras. Joep is een labradoodle, één van de weinige geschikte rassen als je een hond wilt inzetten op school. Een labradoodle is namelijk heel goed trainbaar en daarnaast is hij zoveel mogelijk anti-allergeen. Toen mijn collega eindelijk bovenaan de wachtlijst stond voor een pup, hebben we de overige voorbereidingen in gang gezet.

In eerste instantie hebben we een ouderteam samengesteld met ouders die vanuit verschillende oogpunten met ons mee konden kijken. Een dierenarts, een ouder van een allergisch kind, een ouder van een angstig kind, een ouder uit het onderwijs en iemand van de medezeggenschapsraad. Met die groep hebben we een document opgesteld met alle mogelijke vragen die ouders konden hebben en onze antwoorden daarop.

Een hond op school vraagt veel denkwerk

We hebben, voordat Joep bij ons op school kwam, veel denkwerk verricht. We hebben met elkaar afgestemd wat het doel zou zijn, hoe we de veiligheid konden waarborgen en hoe we hygiënisch konden blijven werken. Een labradoodle verhaart niet, dat scheelt flink in de hygiëne. Ook moesten we nadenken over het aantal prikkels voor de hond zelf, dierenwelzijn is vanzelfsprekend topprioriteit.

Naast denkwerk is het aanschaffen van een schoolhond ook een financiële kwestie. Ik heb als directeur met de betrokken leerkracht gesprekken gevoerd over aanschafkosten, materiaal, dierenarts en ook over aansprakelijkheid. Daarnaast hebben we uitgesproken dat het kindbelang altijd voorgaat en dat we dus ook goed moeten nadenken over hoe Joep uitgelaten zou worden terwijl deze collega voor de klas staat. Je kunt niet zomaar de kinderen alleen laten, ook niet als Joep plotseling naar een dierenarts zou moeten bijvoorbeeld.

Het inzetten van een hond op school

En dan natuurlijk het allerbelangrijkst, wat doet Joep nou eigenlijk als hond bij ons op school? Na een jaar snuffelstage, waarbij we Joep als pup hebben laten wennen aan alle prikkels van een basisschool, mocht Joep aan het werk. Natuurlijk moest niet alleen Joep wennen, ook de kinderen, ouders en teamleden moesten wennen aan de omgangsregels met Joep. In alle groepen hebben we uitgebreid voorlichting gegeven en schoolbreed hebben we afspraken.

Hond in de klas

Joep is 2 dagen per week bij ons op school. De overige dagen is hij thuis bij zijn baasje. Dit is belangrijk, dat hij een vaste baas heeft. Een dag per week is Joep in groep 5/6, de groep van de betrokken collega. Hij heeft daar een vaste plek en helpt vooral kinderen bij het ontprikkelen gedurende de dag. Ook kan Joep lekker voorgelezen worden, hij is ook onze leeshond. Zie daarvoor onze blog op StoerLeesVoer!

Op de andere dag wordt Joep ingezet ter ondersteuning van kinderen bij weerbaarheid, faalangst en sociale vaardigheden. Zo leert mijn collega, zij is gedragsspecialist, kinderen stevig te staan en grenzen aan te geven door Joep duidelijke opdrachten te geven. Joep is getraind in het reageren op de stevigheid van de stem van kinderen en hun houding. Het gedrag van het kind wordt dus gespiegeld in het gedrag van de hond op school.

Zou je ook zo streng zijn voor Joep? – invloed hond op kind

Een prachtig voorbeeld vind ik hoe mijn collega aan het werk is geweest met een jongen uit groep 3. Deze jongen was heel snel boos op zichzelf, omdat hij vond dat hij alles in 1x moest begrijpen. Mijn collega heeft toen Joep ingezet om dit te spiegelen.

De jongen moest de hond op school iets nieuws leren, namelijk het lopen door een hoepel. Dit lukte vanzelfsprekend niet in 1x, hij moest heel geduldig in kleine stapjes Joep leren wat hij moest doen. Toen mijn collega vroeg of hij nu ook boos op Joep was, omdat het niet in 1x goed ging, moest deze jongen lachen. Natuurlijk was hij niet boos op Joep! Maar hij was wel altijd boos op zichzelf als het niet in 1x lukt. Naar aanleiding van deze ervaring met Joep kon de gedragsspecialist met de jongen kijken naar zijn eigen strenge normen.

Hardop spreken in een groep leer je met een hond op school

Een ander voorbeeld waarin een hond op school echt iets heeft betekend is met een meisje uit groep 2. Dit meisje vond het heel spannend om hardop te praten in de groep. Ze verstopte zich in zichzelf en ging vaak heel binnensmonds praten. Dit werd steeds een beetje erger, waardoor ook 1 op 1 met de leerkracht het spannend werd. We hebben Joep toen ingezet. Deels om te ontspannen, maar vooral ook om te oefenen met je stemgebruik en je houding. Per week zag je het meisje steviger staan en harder praten.

Waarom lukt dit nou wel met een hond op school en lastiger met alleen een menselijke begeleider? Een hond reageert alleen non-verbaal en vindt niets van jouw gedrag. Je mag keer op keer blijven oefenen en hij blijft onvoorwaardelijk enthousiast om je te zien. Daarnaast heeft een dier op veel kinderen een kalmerend effect. Hun hartslag daalt en ze zakken letterlijk meer in hun lijf. Je ziet de houding van kinderen veranderen als ze met Joep werken.

Ook voor volwassenen een verrijking

Niet alleen voor de kinderen is het een feestje als Joep er is. Een hond op school geeft ook voor het team heel veel plezier. Even spelen met Joep, hem aaien als je zelf wat gespannen bent, een stukje wandelen voor frisse lucht, ook voor ons als team is het heel fijn. Heeft het nadelen? Jazeker… je moet geen panty aantrekken, Joep is goed in het maken van haakjes daarin en je knuffels zijn niet veilig in de klas. Maar als dat alles is?

Veelgestelde vragen over een hond op school – veiligheid

Hoe gaan jullie om met kinderen die allergisch of bang zijn voor honden?
Joep is niet zomaar in de groep aanwezig. Hij heeft een eigen werkplek en komt niet onverwachts bij kinderen in de buurt. Wij weten (we hebben een kleine school) welke kinderen bang zijn voor honden en we hebben met hen afspraken hierover gemaakt. Daar betrekken we ook hun ouders bij. We zien ook dat de angst snel verdwijnt, omdat Joep erg gewend is aan drukte en heel rustig reageert op kinderen.
We hebben bewust gekozen voor een labradoodle. Deze zijn in principe anti-allergeen, al zijn er altijd uitzonderingen. Op dit moment hebben we geen kinderen die allergisch reageren op Joep. Mocht dit wel zo zijn, dan zullen we Joep uit de buurt houden van dit kind. Kinderen gaan altijd voor!

Loopt Joep vrij rond?
Nee, een hond moet op school altijd aangelijnd zijn als er kinderen bij zijn. Het blijven dieren en deze kunnen, ook als ze veilig zijn bevonden, onvoorspelbaar reageren. Een uitzondering hierop is als er 1 op 1 begeleiding wordt gegeven, dan is mijn collega er altijd bij. In groep 5/6 loopt Joep in een afgebakend stukje vrij rond, kinderen en hond moeten er altijd voor kunnen kiezen niet bij elkaar te zijn.

Lees hier voor een toffe hondenbed DIY om zo een eigen plekje voor je schoolhond te maken.

Veelgestelde vragen over een hond op school – dierenwelzijn

Zijn er op school niet te veel prikkels voor een hond?
Een hond op school die heel gericht wordt ingezet is vanaf pup getraind op het verwerken van prikkels. Joep liep het eerste jaar een snuffelstage en mocht pas bij ons aan het werk toen hij goedgekeurd was (veilig werd bevonden en prikkelbestendig). Daarnaast hebben we strikte afspraken met de kinderen. Joep heeft rusttijden en aan zijn kleur halsband kunnen ze zien of ze hem wel/niet mogen aaien. Ook moeten ze altijd ’toestemming’ aan Joep vragen om hem aan te raken (door hem op een bepaalde manier te benaderen).

Mijn collega is heel goed getraind in het lezen van signalen bij de hond. Als Joep op school onrustig gedrag laat zien, of juist hele subtiele signalen geeft, dan zorgt zij voor een ontprikkelend moment voor hem. Het komt dus ook regelmatig voor dat hij een dag niet op school is om bij te komen.

Mogen kinderen Joep altijd aaien?
Nee, dit geldt overigens ook voor teamleden en ouders. We kunnen aan de halsband van onze hond op school zien of hij aangehaald mag worden. Soms heeft hij rust nodig en heeft hij al te ‘hard gewerkt’. Als de halsband groen is moeten kinderen altijd ’toestemming’ vragen. Door hun hand uit te steken kunnen ze zien hoe Joep reageert. Als hij contact zoekt mag hij aangehaald worden. Deze regels herhalen wij jaarlijks in de groepen.

Belangrijk

Steeds vaker nemen mensen hun eigen hond mee naar school. Wees je ervan bewust dat dit veel betekent voor een dier. De hele dag geluid, een andere akoestiek, zorgt voor veel prikkels. Hoe lief je hond ook is, thuis met kinderen, op school kun je niet altijd goed inschatten hoe het daar zal gaan. Het is een hele grote verantwoordelijkheid en bedenk goed wat je in verschillende situaties moet doen.

schoolhond opleiding

Een hond inzetten op school om kinderen te begeleiden is specialistisch werk, voor zowel de hond als de begeleider. Scholing is daarbij essentieel, waarbij ook een gedragscheck voor de hond plaatsvindt. Mijn collega heeft haar schoolhond opleiding gevolgd via Pets4Care.

Wil je Joep volgen op Instagram? Dat kan hier! Heb je vragen of opmerkingen? Zet ze in de comments of op de socials, ik beantwoord ze graag!