De Dag tegen Pesten 19 april – een dag voor meer bewustzijn
De landelijke Dag tegen Pesten vindt ieder jaar op 19 april plaats. Een dag voor meer bewustzijn over de gevolgen van pesten. En dat is nodig want uit cijfers blijkt dat maar liefst 1 op de 10 kinderen op school wordt gepest. De gevolgen van pesten zijn zeer ingrijpend, ook voor de lange termijn. Denk aan somberheid, depressie en zelfs zelfmoord(gedachten). Maar pesten vindt zeker niet alleen plaats op scholen. Ook in werksituaties en zelfs in bejaardentehuizen wordt gepest. Daar is zelfs 1 op de 5 bejaarden slachtoffer van pesterijen. Helpen jullie mee om pesten de wereld uit te helpen? Lees verder voor meer informatie en tips wat je kunt doen.
De enorme impact van pesten
Af en toe komt er een nieuwsbericht voorbij waar je pijn in je buik van krijgt. Zoals een jongere die zelfmoord pleegt als gevolg van jarenlange pesterijen. Er zijn kinderen die niet meer naar school durven of die ernstige spanningsklachten hebben. In Frankrijk zijn ze zelfs overgegaan tot het strafbaar stellen van pesten. Wellicht een goede stap om de ernst van pesten duidelijk te maken en hopelijk kinderen te laten nadenken voordat ze hiermee verder gaan.
Aan de andere kant, kinderen die pesten kunnen zelf ook problemen hebben of een slachtoffer zijn. Bijvoorbeeld doordat ze eigen faalangst of onzekerheid verbergen. Of doordat ze opgroeien in een gezin waarin verbaal of fysiek geweld plaatsvindt. Want de manier waarop er tegen kinderen wordt gepraat, bepaalt mede hoe zij zich in sociale situaties gaan gedragen. Simpelweg door het voorbeeld dat ze horen en zien.
Situaties waarin pesten plaatsvindt
Bij pesten denken we vaak als eerste aan het basisonderwijs. Dat heeft te maken met de sociaal-emotionele ontwikkeling waar jonge kinderen in deze periode belangrijke stappen in zetten. Ze leren emoties herkennen en om iemand te helpen of troosten die dat nodig heeft. Maar kinderen proberen ook een plekje te vinden in de groep. Ze willen vriendschap en aandacht van anderen. En soms gebeurt het dan dat iemand anders wordt buitengesloten. Een voorbeeld daarvan is meidenvenijn – roddelen, iemand zwart maken en afstoten. Dat is iets wat op scholen veelvuldig plaatsvindt.
Maar pesten kan op allerlei plekken plaatsvinden en binnen alle lagen van de samenleving. Denk aan een kantoor waar een collega steeds wordt buitengesloten, een sporter die wordt uitgelachen om zijn of haar prestaties, of roddelen in het bejaardentehuis. Zelfs binnen het gezin kan er gepest worden. Ook belangrijke groepen die geregeld slachtoffer zijn van pesten zijn de lhbtqia+ en mensen met een handicap. Buitengesloten worden om wie je bent, om je geaardheid of je lichaam, is een ernstige vorm van pesten. En bijna niet te bevatten hoe groot de impact daarvan zal zijn.
Slachtoffers, pestkoppen, meelopers en omstanders
Het is dus belangrijk om meer bewustzijn te creëren over de gevolgen van pesten, voor zowel slachtoffers, pestkoppen, meelopers en omstanders. Want ook de meelopers en omstanders kunnen natuurlijk een rol spelen bij het laten gebeuren van pestgedrag, of zelfs bij het versterken. Doordat anderen meelachen, geven ze daardoor pesters het gevoel dat ze leuk zijn en macht hebben.
Maar het kan zeker ook passen binnen een normale ontwikkeling dat kinderen dingen doen of zeggen die een ander kwetsen. Dat is een kwestie van grenzen ontdekken over wat je wel en niet kunt zeggen. Kinderen kunnen ook impulsieve dingen zeggen, waar ze later spijt van hebben. Dan is het ook een leerproces. Leren inzien wanneer je te ver ging, en heel belangrijk: je excuses aanbieden! En ook is het belangrijk om te leren wanneer iets nou eigenlijk plagen is en wanneer het pesten wordt. Wat zijn eigenlijk de verschillen hiertussen?
PLAGEN
- Gebeurt af en toe
- Iedereen is gelijk. Eerst plaagt de één en dan plaagt de ander weer
- Het gaat heen en weer
- Voor de lol
- Je kunt zeggen als het niet meer leuk is
- Voor iedereen is het leuk
PESTEN
- Gebeurt vaak en lang
- Eén of meer kinderen spelen de baas
- Gaat altijd één kant op met vaak hetzelfde slachtoffer
- Gemeen bedoeld
- Het is moeilijk of niet te stoppen
- Voor de één is het leuk maar voor de ander niet
Bron: Stichting Stop Pesten Nu
Landelijke Dag tegen Pesten
Meer bewustzijn en aandacht over de ernst en gevolgen van pesten – daarvoor is de Dag Tegen Pesten in het leven geroepen. Een dag waarop ook allerlei bekende Nederlanders hun steentje bijdragen. Zeker sporters en influencers kunnen hun invloed inzetten om jongeren bij dit onderwerp te betrekken. Zo zijn er posters en reclamespots van Stichting Stop Pesten Nu, waarmee dit onderwerp onder de aandacht wordt gebracht.
En de trieste cijfers leren ons dat pestgedrag alleen maar erger wordt naarmate we ouder worden. Op scholen wordt 1 op de 10 leerlingen gepest. Op het werk 1 op de 8 en in het bejaardentehuis zelfs 1 op de 5 vijf mensen. Dus pesten gaat veel verder dan alleen het basisonderwijs!
We proberen te bereiken dat mensen zelf in actie komen om pesten te stoppen, dat ze zelf iets organiseren in hun eigen omgeving. De Dag tegen Pesten is vooral bedoeld om één dag per jaar extra bewustzijn te creëren.
Website Stop Pesten Nu
Grensoverschrijdend gedrag
Pesten heeft natuurlijk ook heel erg te maken met grensoverschrijdend gedrag. Geen respect hebben voor de grenzen van een ander. Niet over het inzicht beschikken dat jouw acties en woorden grote impact kunnen hebben. Een beperkte gewetensontwikkeling hebben. Zomaar wat zorgelijke kenmerken van iemand die pest, maar wat heel belangrijk is om al op jonge leeftijd te begrenzen.
Want we kunnen wel kijken naar hoe je kinderen kunt helpen die gepest worden, maar minstens zo belangrijk is het eigenlijk om te voorkomen dat kinderen pestgedrag gaan vertonen. Waar wordt het door veroorzaakt? Een vorm van onzekerheid, angst, impulsiviteit of gebrek aan inlevingsvermogen? Wat erg belangrijk is in de ontwikkeling van kinderen, is zoveel mogelijk spelen. Daarin doen kinderen namelijk ervaringen op in sociale situaties. Ze moeten kunnen oefenen, uitproberen en onderzoeken. Bekijk de blog over het belang van spelen voor meer uitleg!
Een aantal belangrijke adviezen
Wat kun je doen als je het vermoeden hebt dat een kind (of volwassene!) gepest wordt?
- Wees beschikbaar zodat iemand met je kan praten. Vraag hoe het met iemand gaat. Zeg bijvoorbeeld: ik heb het idee dat je niet zo lekker in je vel zit, klopt dat?
- Als iemand naar voren komt met berichten over pesten, ga er altijd serieus en rustig op in. Neem de tijd en zorg dat diegene zich gezien en gehoord voelt. Dus niet gelijk in volle impulsieve boosheid de dader, scholen, werkgevers of politie bellen. Neem de tijd om te overleggen wat goede vervolgstappen zijn.
- Vraag tijdig hulp voor diegene, bijvoorbeeld via een maatschappelijk werker. Als er sprake is van trauma’s, somberheid of andere ontwikkelingsproblemen, kan een aanmelding bij een psychloog of psychiater nodig zijn. Zo leert iemand om de meegemaakte gebeurtenissen te verwerken en een plekje te geven.
- Een gezamenlijke aanpak tussen ouders, scholen, sportclubs, hulpverleners etc. is heel belangrijk. Zo creëer je een netwerk om een kind heen. Scholen hebben als het goed is een anti-pestprotocol. Linda schreef een uitleg over hoe belangrijk de groepsaanpak is van pesten op school. In de blog van Joyce lees je hoe zij als juf omgaat met pesten in de klas. Gelukkig is er dus veel aandacht voor en is het voor leerkrachten iets wat hoog op de agenda staat!
Stichting Stop Pesten Nu
Stichting Stop Pesten Nu is hét kenniscentrum, informatiecentrum, expertise- en adviescentrum van Nederland gericht op pesten en online pesten. Daar vind je veel informatie over wat je kunt doen. Zij zetten campagnes op en stellen lesmateriaal beschikbaar voor scholen. Neem zeker een kijkje op de uitgebreide website. Een leuke tip die je daar kunt vinden is bijvoorbeeld de film de Boskampi’s, over een jongen die zijn pesters afschrikt door te doen alsof hij uit een maffiafamilie komt.
Belangrijke link – Ben je, of ken je iemand die slachtoffer is van pesten, en daardoor ernstige psychische problemen heeft? Kijk voor tips op de website van 113 zelfmoordpreventie.
Lees ook deze blogs:
- Weerbaarheid versterken
- Help mijn kind luistert slecht
- Omgaan met frustraties
- Opvoeding hoogbegaafd kind
- Omgaan met faalangst
- Mindfulness met kinderen
Lees ook deze boeken
- Pesten en treiteren, Marie-France Hirigoyen *
- Alles over pesten, Mieke van Stigt *
- Pesten op school *
- Survivalgids – Wat als pesten je (k)raakt?, Kristl Habils *
Bekijk voor meer tips het boekenthema Pesten op StoerLeesVoer:
Voor tips rondom praten over pesten kijk hier:
Ik ben Lianne, 40 jaar oud en moeder van drie hele lieve jongens. Opgeleid als orthopedagoog en geïnteresseerd in alles rondom opvoeding en ontwikkeling. Hoe kun je als ouder mindful te werk gaan, hoe zorg je voor jezelf en hoe hou je het een beetje leuk?
Laatste berichten van Lianne (alles zien)
