Pesten in de klas – week tegen pesten
Deze week is het weer de Week tegen pesten. Dit is een jaarlijks terugkerende week waarin de aandacht wordt gevestigd op het tegengaan van pesten in de klas. De focus van het tegengaan van pestgedrag is de afgelopen jaren verschoven van het individuele kind naar de hele groep. Daar vertel ik jullie graag iets meer over, vandaar deze nieuwe blog over pesten in de klas.
Pesten in de klas gebeurt op elke school
Er bestaan veel schrijnende verhalen van kinderen die gepest worden of recent gepest zijn. Ook hoor ik regelmatig van volwassenen hoeveel impact het pestgedrag heeft gehad op hun leven. Het is verschrikkelijk als je kind gepest wordt. De machteloosheid, de boosheid en de angst hoor je terug bij ouders waarbij dit speelt. Zelf werk ik als directeur op een basisschool en heb ik, helaas, ook te maken met pestgedrag op mijn school.
Pesten gebeurt overal. Ouders schrikken er soms van als ik daar eerlijk over ben bij bijvoorbeeld een rondleiding, als zij hier naar vragen. Sommige scholen beweren dat er bij hun niet gepest wordt. Dit kan vanzelfsprekend een tijdje zo zijn, maar in elke groep waar mensen samen leven wordt er gepest. Ik denk dus ook dat we de Week tegen pesten nodig blijven hebben, hoe verschrikkelijk ook.
Dit betekent overigens niet dat er niets aan te doen is, aan pesten in de klas. Dat is namelijk wel degelijk het geval. Helaas kost dit tijd, iets wat het kind en de desbetreffende ouders niet altijd waarderen. Je wilt namelijk dat pesten NU stopt. Aangezien pesten een groepsaangelegenheid is, is het belangrijk om met de hele groep aan de slag te gaan.
pesten in de klas aanpakken met verschillende rollen
Pesten in de klas wordt steeds meer als een probleem van de hele groep gezien en dat is ook mijn ervaring. Misschien hoor je wel eens van een volwassene met een pestverleden dat het zo pijnlijk was dat niemand iets deed. Dat andere kinderen partij kozen voor een ander of dat volwassenen het niet serieus namen. Er zijn verschillende rollen binnen een pestsituatie. Je hebt kinderen die het pestgedrag vertonen, kinderen die daar last van hebben en kinderen die er bij staan en wel of niet reageren.
Bij ons op school gebruiken we de methode KiVa. Dit is een wetenschappelijk bewezen methodiek om pesten tegen te gaan. Deze methodiek gaat er vanuit dat als pesten in de klas voorkomt, dat iedereen hier onderdeel van is. Misschien is het je al opgevallen dat ik niet spreek over de ‘pester’ of het ‘slachtoffer’. Ik ben er namelijk van overtuigd dat het niet zo simpel is als dat.
Pesten in stand houden
Bij een groepsgerichte aanpak benoem je naar de klas dat iedereen het pesten in stand houdt. Of je nou zelf actief meedoet, of dat je er naar kijkt en niets doet. Met de groep gaan we, door de steunaanpak, aan de slag over die verschillende rollen. We kijken hoe we alle partijen kunnen helpen. Ook de kinderen die het pestgedrag laten zien. Wat kan de groep doen en wat kan ieder individu doen om het pesten te laten stoppen?
hoe pak je een pester aan?
Kinderen die pesten verdienen straf, toch? Hier wil ik een kleine nuance in aanbrengen. Wij geven kinderen straf die anderen fysiek of mentaal pijn doen. Hierbij is de ‘straf’ direct in relatie tot het gedrag. Maar het is voor mij niet vanzelfsprekend dat ik een ‘pester’ verwijder uit een groep of dat hij of zij niet meer in de pauze naar buiten mag. Dit verwachten ouders wel vaak van mij, dat ik ervoor zorg dat dit kind bij hun kind uit de buurt blijf.
Het kijken naar de rol van ieder kind bij het pesten in de klas betekent niet dat ik vind dat iemand het pesten uit kan lokken. Dit is een misverstand dat ik direct uit de weg wil ruimen. Niemand verdient het om gepest te worden. Met de groep kijk je naar hoe er steun gegeven kan worden.
Andere culturen
Pesten in de klas is iets wat wij in Nederland op een vrij specifieke manier hebben aangepakt in het verleden. Je had de pester en het slachtoffer. De pester krijgt straf en het slachtoffer wordt geholpen. Dit is niet fout, want zoals je kon lezen hierboven bestaat dit nog steeds, ook in de groepsaanpak. Wel zorgt dit voor uitsluiting. Door het geven van straf mag hij of zij ‘niet meedoen’. Dit zorgt vaak voor nog meer pestgedrag, het ’terugpakken’ waar veel kinderen die gepest worden bang voor zijn.
Er zijn ook plekken op de wereld waar ze dit anders doen. Doe je daar iets wat niet mag? Dan staat deze persoon midden in de kring. Je sluit dus niemand buiten, maar iedereen voelt zich verantwoordelijk voor jouw gedrag. Met elkaar kijkt men hoe de persoon geholpen kan worden. Ieders eigen aandeel is belangrijk. Wat heb jij gedaan zodat deze persoon zich zo ging gedragen? Je sluit dus iemand niet buiten, maar juist binnen.
Rol van de ouder
Is jouw kind geconfronteerd met pesten in de klas? Dit kan in elke rol van deze situatie zijn. Jij bent als ouder van grote waarde en kunt zeker iets bijdragen aan het oplossen van dit probleem. Hierbij wat tips:
- Praat met je kind over de situatie. Doe dit zonder één specifiek kind negatief te belichten, maar laat je kind vooral vertellen over wat er speelt.
- Kijk met je kind naar zijn/haar rol. Wat kan je kind doen om een kleine verandering teweeg te brengen?
- Ga naar de leerkracht van je kind. Het is het echt belangrijk om naar de leerkracht van je kind te gaan als hij/zij gepest wordt. Probeer, hoe moeilijk ook, de leerkracht ruimte te geven om te reageren op jou en de situatie.
Ik ervaar heel vaak dat ouders heel eisend naar ons toe komen, wat heel logisch is vanuit je rol als machteloze ouder. Zeer regelmatig krijgt de leerkracht of ‘de hele school’ de schuld. Probeer rustig te blijven en het contact met de leerkracht van je kind goed te houden. Hier heeft je kind veel profijt van.
Betrek sowieso andere volwassenen
- Stimuleer je kind om de situatie aan de leerkracht te vertellen (als je kind bijvoorbeeld het pestgedrag ziet in de groep).
- Vertel er wel altijd bij dat als je kind dit niet doet, dat jij het belangrijk vindt dat de leerkracht het toch weet en dat jij even contact opneemt. Wees je er namelijk van bewust dat pesten in de klas heel vaak niet zichtbaar is voor de leerkracht.
- Zoek contact met andere ouders uit de groep. Doe dit op een constructieve manier, niet om andere kinderen negatief te belichten of om ‘verhaal te halen’. Als kinderen weten dat hun ouders de situatie serieus nemen en steunend zijn, zullen zij zich veiliger voelen om open te praten over wat er gebeurd.
Hoe pak je pesten aan?
Wat doet een school om pesten in de klas te voorkomen en goed te monitoren?
- Alle scholen hebben een methode waarin sociale en emotionele vaardigheden worden aangeleerd. Zij maken vaak gebruik van een methode waarin pesten actief wordt bestreden.
- Jaarlijks moeten alle scholen een veiligheidsmonitor laten invullen door de kinderen van de bovenbouw. Deze informatie wordt doorgestuurd naar de inspectie van het onderwijs.
- Elke school heeft een anti-pestprotocol. Deze kun je vinden op de website van de school (soms als onderdeel van een veiligheidsplan).
Kijk voor meer informatie over de Week tegen pesten op de website. Daarnaast is het rode boekje van Stichting Zinloos Geweld ook een goed boekje om te lezen (voor leerkrachten en ouders). Meer informatie over de groepsgerichte aanpak van KiVa vind je hier.
Lees ook deze blog over de dag tegen pesten En deze over waarom er gepest wordt
Ik ben Linda. Samen met mijn man, twee dochters (2013 en 2015) en onze zoon (2017) woon ik in Meppel.
Vier dagen per week werk ik als directeur en orthopedagoog in het basisonderwijs. In mijn vrije tijd yoga en dans ik graag en lees ik veel.
Vier dagen per week werk ik als directeur en orthopedagoog in het basisonderwijs. In mijn vrije tijd yoga en dans ik graag en lees ik veel.
Laatste berichten van Linda (alles zien)
