Je kinderen laten meehelpen in en om het huis, dat is goed voor hun zelfstandigheid én zelfvertrouwen. Want ze leren vaardigheden die ze later ook hard nodig hebben. Van de vaatwasser inruimen tot het gras maaien. En het kan kinderen ook nog eens een goed gevoel geven als ze helpen! Maar om kinderen hun taken thuis te laten doen gaat natuurlijk niet vanzelf. Echt zin hebben ze er meestal niet in. En leuk vinden ze het meestal ook niet echt. Dan kan het een idee zijn om het uitvoeren van taken te koppelen aan het zakgeld. Zo leren kinderen dat ze best iets kunnen doen om zakgeld te verdienen. En hoe ouder, hoe moeilijker de taak, maar ook hoe meer zakgeld. Welke huishoudelijke taken passen bij bepaalde ontwikkelingsfasen, en hoe kun je kinderen een beetje gemotiveerd houden? Lees het in deze blog!
Helpen in het huishouden
Het hoort er natuurlijk bij als kinderen opgroeien. Ze helpen hier en daar in huis. Dat is in eerste instantie niet direct bedoeld om ouders werk uit handen te nemen. Maar uiteindelijk is het natuurlijk wel een tijdbesparing als kinderen bijvoorbeeld de vaatwasser inruimen of hun eigen kamer opruimen. Door het als gezin gezamenlijk bij te houden, leren kinderen ook dat het een gezamenlijke verantwoordelijkheid is.
Wat leren kinderen van huishoudelijke taken uitvoeren?
- hard werken en je handen gebruiken
- doorzetten als iets moeilijk is
- oplossingen bedenken bij problemen
- zelf verantwoordelijk zijn voor je leefomgeving
- zelfrespect en zelfvertrouwen
- iets voor een ander doen
Vroeger was het niet meer dan normaal dat oudere kinderen heel veel hielpen in het huishouden. Zeker in grote gezinnen. Dat ging zelfs ten koste van hun eigen ontwikkeling of onderwijs. Gelukkig komt dat niet meer echt voor, en hebben kinderen veel meer tijd voor hobby’s en spel. Maar het is natuurlijk wel handig als ze de deur uitgaan met een idee van hoe een wasmachine werkt. Of hoe je het gras maait en een shirt strijkt. En het is eigenlijk heel leuk om dat in eerste instantie samen te doen. Want ze leren vooral veel door naar hun ouders te kijken!
Huishoudelijke taken koppelen aan zakgeld
Kinderen zullen niet zo snel zelf het initiatief nemen in het uitvoeren van huishoudelijke taken. Vragen of ze alsjeblieft de tafel willen dekken, levert meestal ook maar weinig vrijwilligers op. Dus afspraken maken is dan onontkoombaar. Een weekschema bijvoorbeeld wie wanneer wat doet. En het kan ook een goed idee zijn om het geven van zakgeld te koppelen aan het uitvoeren van bepaalde taken.
Denk aan grasmaaien op zaterdag in ruil voor zakgeld. Of twee keer per week de vaatwasser in- of uitruimen. Willen ze een extra centje verdienen? Dan kunnen ze dat bijvoorbeeld verdienen door een extra klusje te doen zoals plastic flessen inleveren. Zo leren ze de waarde van geld én je best ergens voor doen. Dat is een belangrijk onderdeel van de financiële opvoeding van je kind, waar we al eerder over schreven. Kinderen die ergens hun best voor hebben gedaan, gaan over het algemeen ook verstandiger met geld om.
Maar wat kun je in een bepaalde leeftijdsfase verwachten en vragen van kinderen? Hieronder een overzicht met ideeën voor huishoudelijke klusjes per leeftijdsfase. Natuurlijk hangt het ook af van het karakter van het kind. Sommige kinderen zijn wat onzekerder en hebben meer sturing nodig. Andere kinderen willen al vanaf jonge leeftijd alles zelf doen, ook als dat nog niet haalbaar is. Kijk wat je kind kan en wil.
Kies een aantal taken uit in overleg, en spreek af wat ze daarmee kunnen verdienen.
Huishoudelijke taken per leeftijdsfase
Tot 4 jaar
Jonge kinderen kun je op een speelse manier betrekken bij het huishouden. Dat gaat natuurlijk nog niet in ruil voor zakgeld. Maar juist in deze leeftijdsfase is het goed om te starten met het concept helpen. Want jonge kinderen vinden dit altijd leuk. Ook al kost het vaak meer tijd om het een beetje in goede banen te leiden. Persoonlijke aandacht en iets samen doen, dat is voor jonge kinderen heel belangrijk.
- samen was in de wasmachine doen
- helpen met stofzuigen
- speelgoed opruimen
- blaadjes harken
4 tot 8 jaar
In deze fase groeit de zelfstandigheid van kinderen, maar ze kunnen de meeste huishoudelijke taken nog niet helemaal zelfstandig uitvoeren. Dus je helpt en stuurt waar nodig. Je houdt in de gaten of het lukt.
- tafel dekken en afruimen
- zelf stofzuigen
- de planten water geven
- straat aanvegen
- onkruid wieden
- huisdieren verzorgen
- helpen met koken
8 tot 12 jaar
Kinderen in deze leeftijd hebben meer inzicht, onthouden zaken beter en kunnen zichzelf aardig redden. Dus de verantwoordelijkheid kan wat uitgebreid worden.
- een boodschap doen
- de vaatwasser inruimen en uitruimen
- de eigen slaapkamer opruimen
- dweilen
- toilet schoonmaken
- taart bakken
- auto wassen
- was opvouwen
Vanaf 12 jaar
Op deze leeftijd kunnen kinderen veel huishoudelijke taken zelfstandig uitvoeren. Ze kunnen teksten en instructies goed lezen. Ze kunnen gevaar beter inschatten. Dus ze kunnen ook met apparaten, vuur, trappen of zware materialen aan de slag.
- zelfstandig een maaltijd klaarmaken
- grasmaaien
- glas of plastic wegbrengen
- de was zelf doen
- ramen zemen
- oppassen op broertjes/zusjes
- fietsonderhoud en reparaties
- planten snoeien
Wat kun je als ouder doen om je kind te motiveren?
Kinderen zullen niet altijd zin hebben om te helpen, net zoals je zelf ook niet altijd zin hebt in huishoudelijke taken. Wat kun je dan doen? Op een positieve manier stimuleren, het goede voorbeeld geven en vooral laten zien dat het leuk is om het samen te doen.
- Als je zelf regelmatig je hulp aanbiedt of hulp vraagt, dan leren je kinderen vanzelf om dat ook te doen. Dus zelf heel veel mopperen op alle taken die je moet doen, heeft vooral als gevolg dat je kinderen ook gaan mopperen. Wees je bewust van je eigen instelling!
- Het helpt natuurlijk niet als je kritiek uit op een gemist kruimeltje met stofzuigen. Kinderen mogen oefenen, leren en fouten maken. Bemoei je er niet te veel mee, en neem het ook niet van ze over als het moeilijk gaat. Hun zelfvertrouwen groeit van zelf iets afmaken en problemen oplossen.
- Door huishoudelijke taken te koppelen aan zakgeld, leren kinderen dat ze beloond worden als ze hun best doen. Maar je wilt natuurlijk ook dat ze ook gewoon helpen zonder dat er geld tegenover staat. En zakgeld inhouden als het een keer niet lukt met de taakjes, is ook wat streng. Zakgeld is geen loon. Maak het niet te ingewikkeld in ieder geval, dan blijven ze beter gemotiveerd.
- Probeer er ook een beetje humor aan te koppelen. Dat is zeker in de puberteit helpend, wanneer ze liever niks te veel doen. De etensresten in de kamer van je tiener zijn best een aanlokkelijke plek voor muizen, zo kun je voorzichtig eens het gesprek aangaan.
Zakgeld en sparen
Wat als kinderen dan zelf een beetje geld verdiend hebben met hun huishoudelijke taken? Gaat dat in een spaarpotje voor een grote uitgave, of gaat het op aan Fifa-punten? Kinderen willen vaak heel veel, maar niet alles kan. Dus goed met elkaar bespreken wat de mogelijkheden zijn. Bij het Nibud staan duidelijke richtlijnen over de hoogte van zakgeld en tips voor het sparen.
Met zakgeld en kleedgeld leren kinderen de waarde van geld kennen. Dat is belangrijk voor later, want dan moeten ze hun wensen ook kunnen afstemmen op hun portemonnee. Niet alles kan, je moet keuzes maken. Op = op.
Website Nibud
