Leren schrijven – een belangrijke vaardigheid

Is het nog wel nuttig om te leren schrijven? Die vraag krijg ik wel eens als ik nieuwe ouders een rondleiding geef bij ons op school. Mensen denken dat in de tijd van computers en tablets het leren schrijven niet meer zo belangrijk is. Dit is absoluut niet waar! Gelukkig besteden scholen nog veel aandacht aan het leren schrijven. Maar hoe gaat dat eigenlijk? Kun je hier thuis ook mee oefenen? In deze blog vertel ik je er alles over!

Let op! Maakt u gebruik van een ad-blocker? In deze blog maak ik veel gebruik van handige doorlink plaatjes!

Leren schrijven groep 3 is een hele belangrijke vaardigheid. aan elkaar schrijven of los. Kinderen leren letters schrijven met deze tips

Waarom is leren schrijven zo belangrijk?

Zelf gebruik ik nog heel regelmatig pen en papier. Mijn werkagenda mag dan digitaal zijn, mijn priveagenda heb ik veel liever op papier. Ook schrijf ik zaken graag op als ik ze moet onthouden en maak ik heel veel tussendoor krabbels en to-do lijstjes. Maar echt een brief schrijven naar iemand? Dat doe ik eigenlijk nooit meer. Best jammer, want zo’n geschreven brief ontvangen was vroeger erg leuk. Het maakt het ook een stuk persoonlijker!

Uit onderzoek blijkt dat leren schrijven belangrijk is, omdat:

  • Bij het schrijven zijn er veel meer hersendelen actief dan wanneer je een tekst typt. Hierdoor worden er sterkere verbindingen aangelegd in je hersenen. Bij het leren van nieuwe informatie of het herhalen van informatie is opschrijven dus effectiever dan typen.
  • Lettervormen worden beter onthouden wanneer ze worden opgeschreven. Bij het leren lezen is het dus ook heel belangrijk dat het schrijven wordt gecombineerd.
  • Schrijven vraagt om een goede lichaamscoördinatie. Het is dus heel goed voor de motorische ontwikkeling.
  • Het bevordert je concentratie. Het geeft rust en ruimte in je hoofd en zorgt daarnaast voor een betere focus.

Genoeg reden dus om kinderen een goed handschrift aan te leren!

Het begint al vroeg

Hele jonge kinderen, vaak al kinderen van één jaar oud, zijn graag bezig met kleurpotloden en papier. Het ontdekken van potloden en het ervaren dat je er zelf invloed op hebt verwonderd jonge kinderen. Het krassen op papier is een hele goede eerste voorbereiding op het leren schrijven. Natuurlijk zullen dreumesen en peuters nog geen goede potloodgreep hebben, dit is ook helemaal niet nodig. Ze hoeven ook echt nog niet ‘binnen de lijntjes’ te tekenen. Geef kinderen van deze leeftijd het liefst wit papier, zonder kleurplaat. Zo zullen ze optimaal ontdekken wat ze zelf maken met hun potloden.

Dreumesen kunnen brede potloden het best hanteren. Deze zijn speciaal voor hun handjes gemaakt.

Ook kun je kiezen voor waskrijt*. Hier kunnen geen punten van breken en er hoeft niet geslepen te worden.

Peuter krijtjes*

Kies voor grote vellen papier*, dan hebben kinderen alle ruimte

Leren schrijven bij de kleuters

Natuurlijk leren de kleuters nog niet echt schrijven op school, maar er gaan al wel veel voorbereidende activiteiten aan vooraf. Zoals ik al noemde heeft het schrijven van letters en het herkennen van de vormen een belangrijk verband met elkaar. Dit is de reden dat veel scholen de kinderen op school op verschillende manieren kennis laten maken met het ‘schrijven’. Vaak doen ze dit in een schrijfhoek. Een paar activiteiten die daar plaatsvinden:

Het leren kennen van lettervormen. Dit doen ze bijvoorbeeld door letters in verschillende verschijningsvormen te laten zien en voelen. Stempels*, magneten, schuurpapierletters, letters uit kranten, uit boeken.

Het maken van lettervormen met verschillend materiaal. Bijvoorbeeld met klei, met je vinger in scheerschuim, het bakken van letterkoekjes. Dit zijn ook activiteiten die je heel goed thuis kan laten doen als je kind graag wil leren schrijven.

Het maken van letters met stift, potlood, of krijt. Dit is eigenlijk nog het tekenen van lettervormen. Vanaf nu kiezen de scholen ervoor om dit te doen met leesletters. Het is dus belangrijk dat dit geen hoofdletters of aan elkaar geschreven woorden zijn.

Schrijfpatronen

Het maken van schrijfpatronen*. Dit doen sommige scholen in groep 2 en anderen bewust pas in groep 3. Het gaat erom dat kinderen hun fijne motoriek oefenen en een goede pengreep. Als je dit thuis wilt doen kies dan echt voor schrijfpatronen en niet voor boekjes met letters. Je hebt dan namelijk kans dat ze de verkeerde vormen aanleren. Een kind leren schrijven is een vak, laat dat aan professionals over.

De foto bovenaan dit blok komt uit Bobo’s alfabetboek*. In de supermarkt kun je veel tijdschriften en vakantieboeken voor kinderen vinden. Hier staan vaan soortgelijke oefeningen in. In het alfabetboek worden ook letters aangeboden, dit is echt nog niet nodig. Maar kennismaken hiermee vinden sommige kleuters al wel heel leuk.

Leren schrijven van je naam

Een enorme mijlpaal is het, je kind kan zijn naam schrijven! Of heel eerlijk, je kind ’tekent’ zijn naam. Hij herkent de lettervormen en tekent ze na. Meestal begint het kind nog niet op de goede plek met de letter of draait je kleuter de letters nog om (spiegelen). Dit is helemaal niet erg en heel normaal. Dit is wel een hele belangrijke fase. Want wat leert je kind eigenlijk?

  • Wij schrijven van links naar rechts.
    Dit doen kinderen ook regelmatig nog fout, of een deel van de naam belandt totaal ergens anders op het papier. Als een kind vaker kijkt bij anderen zal hij zelf zijn naam vanzelf van links naar rechts gaan schrijven.
  • Dat wat je opschrijft blijft bestaan.
    Eigenlijk het nut van schrijven. Je schrijft je naam ergens op, omdat iemand anders het kan lezen en dan weet dat het van jou is. Een ander kan het lezen omdat je de letters altijd hetzelfde schrijft. Een enorm inzicht is dit voor kinderen. Ze zullen in dit proces dan ook steeds vaker aan je vragen tijdens bijvoorbeeld het voorlezen ‘wat staat daar?
  • Letters herkennen
    Zodra je kind ‘zijn letters’ kent zal hij deze letters ook steeds vaker over al en nergens gaan herkennen. Dus schrik niet als je ineens ergens “jaaaa daar is mijn letter” hoort terwijl je ergens wandelt.

Schrijfactiviteiten

Zodra een kind een paar letters kan tekenen, zal hij steeds vaker willen ‘schrijven’. Een boodschappenbriefje, de namen van het gezin, de namen van klasgenoten. Alles moet genoteerd. Dit is een hele belangrijke fase in het leren schrijven en dit kun je thuis goed stimuleren:

  • Schrijf zelf regelmatig
    Als jij niet schrijft, ziet het kind dit ook niet. Dus maak een boodschappenlijstje, eventueel met je kind, schrijf to-do’s op. Laat zien dat leren schrijven nuttig is.
  • Heb geduld
    Laat je kind ‘schrijven’ als hij dat wil. Ga niet corrigeren op pengreep of spelling. Dit is nog helemaal niet belangrijk.
  • Geef je kind een schrijfklus
    Ga je patat halen bij de snackbar? Vraag het kind te inventariseren wie wat wil en dit ‘opschrijven’. Het kind voelt dit als een heel belangrijke klus en ziet weer hoe nuttig leren schrijven is.

Leren schrijven – een goede pengreep

Bij de kleuters ontwikkelen kinderen een goede pengreep. Hier moet het kind echt aan toe zijn. De meeste kinderen leren dit vanzelf, met vooral het goede voorbeeld van anderen. Meestal hoef je hier als ouders niet actief op te sturen. Vraagt de leerkracht van je kind dit wel te doen? Doe het dan ook, het is soms heel handig om dit samen met de leerkracht op te pakken.

Kinderen schrijven vaak tot en met groep 4 met een potlood. Het schrijven met een pen is echt veel lastiger. Een potlood geeft meer grip in de ‘pengreep’ en is stroever tijdens het schrijven. Hoe gaat een goede pengreep ook al weer?

Voor het aanleren van een goede pengreep zijn driekantige potloden* vaak erg handig. Daarnaast kan de leerkracht adviseren om een hulpstukje te gebruiken. Doe dit niet uit jezelf, want ook dit kan verkeerd gebruikt worden door je kind en dat werkt alleen maar nadelig.

Groep 3 – elke dag schrijven

In groep 3 start het schrijven van letters en woorden. Elke school doet dit anders, er zijn verschillende mogelijkheden met elk eigen voor- en nadelen. Als je thuis ook wilt oefenen met je kind is het heel belangrijk om aan te sluiten bij de aanpak van school. Een aantal mogelijkheden:

  • In groep 3 wordt gestart met schrijfpatronen. Kinderen gaan eerst een aantal maanden de schrijfpatronen doen, voordat er wordt begonnen met letters. Kinderen ‘schrijven’ tot die tijd de leesletters, maar hier wordt niet specifiek op geoefend.
  • Er wordt direct gestart met ‘aan elkaar leren schrijven’. Als kinderen een leesletter leren, leren ze direct ook de schrijfletter. Het is handig om aan de leerkracht te vragen hoe de letters geschreven worden. Dit verschilt per methode en is heel vaak anders dan wat we vroeger zelf hebben geleerd.
  • In groep 3 wordt gestart met het aanleren van blokletters. Sommige scholen blijven dit doen, anderen leren vanaf de kerstvakantie ook schrijfletters aan.

Kortom, het is heel handig om te weten hoe de school van jouw kind dit doet. Laat het aanleren van letters bij de leerkracht. Dit is echt een vak apart. Als kinderen eenmaal verkeerde letters aanleren is het moeilijk om dit af te leren. Ook het starten op een verkeerde plek in de lettervorm of het verkeerd verbinden van letters kan ervoor zorgen dat ze een fout patroon aanleren. Dat zou zonde zijn!

Pennenstreken is een van de methodes voor het leren schrijven. Hier zie je een voorbeeld van groep 3.

Tip: Als je weet welke methode er wordt gebruikt bij jouw kind, dan kun je online de letters vinden. Dan zie je hoe de ’t’ geschreven wordt bijvoorbeeld, die verschilt nogal in methodes.

Van groot naar klein

Leren schrijven groep 3 is een hele belangrijke vaardigheid. aan elkaar schrijven of los. Kinderen leren letters schrijven met deze tips
Vrije tekst van een kind van 7. Spelling is niet belangrijk.

Kinderen schrijven in het begin de letters nog erg groot. Dit is logisch, want dat past bij de motorische ontwikkeling van je kind. Naarmate je kind ouder wordt gaat het kleiner en ’tussen de lijntjes’ schrijven. Dit proces loopt meestal heel natuurlijk. Kan je kind wel wat ondersteuning in de fijne motoriek gebruiken? Kijk dan eens tussen deze tips:

  • Prikken
    Je kent het misschien wel. Een afbeelding uitprikken met een prikpen en een priklap*. Dat vergt een goede fijne motoriek en is ideaal om te oefenen!
  • Kleurplaten inkleuren
    Ja hoor, daar is de kleurplaat! Netjes een kleurplaat inkleuren is een goede oefening
  • Met een pincet spelen
    Een kinderpincet* kun je goed gebruiken om dingen op te pakken en neer te leggen. Dit is een hele goede oefening voor de fijne motoriek

Leren schrijven met een pen

Weet je nog van vroeger? Het moment dat je een vulpen kreeg? De een keek er al maanden naar uit, de ander vervloekte die dingen. Ik weet nog goed dat bij ons niet iedereen tegelijk een pen kreeg. Je moest er ‘mooi genoeg’ voor schrijven. En natuurlijk spaarden wij de balletjes uit de vullingen. Nostalgie!
Er zijn nog maar weinig scholen die vulpennen met kleine vullingen gebruiken. Best bijzonder, want dit is eigenlijk nog wel de meest aangeraden pen door schrijfexperts. Een bekende vulpen is de Lamy vulpen.

Andere keuzes zijn:

  • Een stabilo pen
    Let goed op of je een linkshandige of rechtshandige koopt
  • Een balpen
  • Een rollerpen
  • Een gelpen

Over het algemeen is het bijzonder dat veel scholen kiezen voor de stabilopen. Deze is vrij kort en heel dik. Daarnaast is de lijndikte waar hij mee schrijft ook heel dik, dit zorgt soms voor frustratie bij kinderen. Wat je schrijft is namelijk dan nooit gelijk aan het voorbeeld. Toch gebruiken veel scholen het, dus de ervaringen zijn waarschijnlijk toch goed. Ook zelf vind ik de pen prima schrijven. Vraag dus even na op de school van je kind met welke pen en vanaf wanneer je kind met pen leert schrijven!

Als je kind leert lezen en schrijven wordt zijn wereld zo enorm vergroot. Het is geweldig om deze ontwikkeling bij je kind te zien. Push niets, geef je kind de tijd. Geniet van deze leuke fase!

Footer1
Linda
Delen is enorm lief

Linda

Ik ben Linda. Samen met mijn man, twee dochters (2013 en 2015) en onze zoon (2017) woon ik in Meppel. Vier dagen per week werk ik als directeur en orthopedagoog in het basisonderwijs. In mijn vrije tijd yoga en dans ik graag en lees ik veel.

2 reacties

  1. Hallo, ik heb zojuist de blog gelezen over leren schrijven en heb even een vraagje. Mijn zoon van 11 heeft groep 3 overgeslagen en heeft -ben ik pas sinds kort achter- nooit goed leren schrijven. Hij heeft de schrijflessen uit groep 3 niet gehad en heeft het zichzelf verder aangeleerd. Hij schrijft bijna elke letter verkeerd. Hij begint vaak onderaan en dan schrijft hij naar boven. Zelfs een komma zet hij van onder naar boven. Ook houdt hij zijn pen helemaal verkeerd vast. Hij schrijft met gebogen pols, bijna dubbelgevouwen. Ik baal dat ik dat pas laat heb ontdekt (en schaam me daar ook een beetje voor), maar ik vraag me af of het nog nut heeft om het nu (hij is net begonnen in de brugklas) nog te proberen om het anders aan te leren. Ik ben benieuwd wat jouw visie hierop is.

    • Hoi Cindy

      Daar hoef jij je helemaal niet voor te schamen! Dat is iets wat de leerkrachten op school al veel eerder hadden moeten ontdekken en hem RMT voor hadden moeten aanbieden. Wellicht dat een kinderfysiotherapeut hierin nog wat voor je kan betekenen en je kan online ook wel leren schrijven boekjes vinden waarin je kan oefenen waar je moet starten met een letter te schrijven.
      Mijn visie is : je bent nooit te oud om iets te leren! Heeft hij er zelf ook last van? Dan is de intentie om te oefenen en er mee aan de slag te gaan groter als dat jij het hem dwingt te doen natuurlijk.
      Al kan ik mij goed voorstellen dat hij ook pijn in zijn pols en vingers krijgt als hij lange stukken tekst moet schrijven.
      Succes!
      Groetjes,
      Ellen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Bericht reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.