Demissionair minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker, erkent misstanden en schort nu per direct adopties uit het buitenland op. Zonder nadere openbare weging van het ingestelde onderzoek. Lopende adoptieprocedures worden nog wel afgerond, maar na een extra toets. Dus voor veel aspirant-adoptieouders die nog in een vroege fase van de procedure zitten, stopt alles nu abrupt. Zij zien hun droom in duigen vallen. En daarmee ook de laatste hoop op een kindje. Zullen ze door het opstarten van een petitie nog iets voor elkaar kunnen krijgen? En hoe ziet zo’n adoptieprocedure er eigenlijk uit?
Ernstige misstanden
Natuurlijk is er iets voor te zeggen dat de minister dit besluit nam. Op 8 februari 2021 kreeg hij het onderzoeksrapport van de commissie Onderzoek Interlandelijke Adoptie (COIA). Deze commissie onderzocht de rol en verantwoordelijkheid van de Nederlandse overheid bij adoptie van kinderen uit het buitenland (tenminste van 1967 tot 1998). De COIA concludeert dat zich in de gehele periode van interlandelijke adoptie, en in alle landen, structureel ernstige misstanden hebben voorgedaan. En dat de overheid en bemiddelaars vanaf de jaren zestig daarvan op de hoogte waren.
De overheid greep niet in, terwijl daar wel aanleiding voor was. Het gaat om zaken als vervalsing van documenten. Maar ook kinderhandel, fraude en corruptie. En onethische handelingen als onder valse voorwendselen. Of onder morele druk afstand laten doen van kinderen. Met opzet onzekerheid of onduidelijkheid creëren rondom iemand zijn afkomst en misbruik maken van armoede dus. Het is nu zaak dat de minister maatregelen treft om geadopteerden meer te ondersteunen. Niet alleen in de zoektocht naar hun afkomst, maar ook verbetering in hun rechtspositie.
Het huidige adoptiesysteem kan volgens de commissie niet in stand blijven. De commissie heeft ernstige twijfels of het mogelijk is om een systeem te ontwerpen waarin misstanden niet meer voorkomen. En beveelt aan om de uitvoering van interlandelijke adopties op te schorten tot nadere besluitvorming hierover. De commissie pleit ervoor om de lessen uit het onderzoek naar de adoptiemisstanden ook ter harte te nemen bij nieuwe vormen van gezinsvorming. Zoals bijvoorbeeld met behulp van draagmoederschap.
Adoptieprocedures opgeschort
Minister Dekker vindt dat we ons nu moeten herbezinnen op adopties uit het buitenland. Hij schort per direct de adoptieprocedures uit het buitenland op. Dit om kinderen en hun biologische ouders tegen mogelijke misstanden te beschermen. Het nieuwe kabinet zal uiteindelijk een definitief standpunt moeten innemen.
Men neemt nu dus geen nieuwe aanvragen meer in behandeling. De toekomstige ouders die al een ‘beginseltoestemming’ hebben, kunnen hun procedure afronden, maar wel na uitvoering van een extra toets. Dat geeft extra spanningen aan de asprirant-ouders, wat als uit die extra toets blijkt dat er toch iets niet goed is? Er worden voorlopig geen nieuwe toestemmingen afgegeven. En alle geplande informatiebijeenkomsten en voorlichtingsbijeenkomsten voor aspirant-adoptieouders zijn geannuleerd. Voor veel van deze mensen geldt, dat ze al minimaal een jaar naar hun droom toeleven.
Petitie voor zorgvuldige adopties uit het buitenland
Dus je kunt je voorstellen dat op z’n zachtst gezegd niet iedereen het ermee eens is dat nu alles plotseling is stopgezet… Door het opschorten ontneemt men kinderen de kans om in de nabije toekomst bij een gezin op te groeien. Daarom is er inmiddels een petitie opgezet door adoptie-ouders en adoptiekinderen. Zij vragen de Tweede Kamer om ervoor te zorgen dat kinderen die via aantoonbaar zorgvuldige internationale adopties in Nederland nieuwe gezinnen kunnen vinden deze kans niet wordt ontnomen. En om daarom het besluit tot tijdelijke stopzetting van interlandelijke adoptie per direct terug te draaien.
Tegenhangers van adoptie uit het buitenland
Zij krijgen van een meerderheid van respondenten helaas geen gelijk. Een flinke meerderheid denkt dat kinderhandel en fraude zal blijven bestaan. En menigeen vindt dat een volgend kabinet adoptie moet blijven verbieden. “Dat gesleep met kinderen om alleen maar te voorzien in de behoeften van volwassenen, is verschrikkelijk.”
Er is weinig begrip te bespeuren voor mensen die willen adopteren. Zo denkt een flink aantal dat er in Nederland genoeg kinderen zijn die wachten op adoptie. “Waarom kinderen uit het buitenland halen, terwijl er in Nederland genoeg kinderen zijn zonder ouders?” Nou, dat gaat dus niet zo makkelijk. Er zijn tal van regels en eisen opgesteld waaraan de adoptie-ouder moet voldoen.
Anderen verwijten wensouders ‘egoïsme’. “Veel vrouwen wachten te lang met kinderen krijgen. Eerst moeten ze zo nodig carrière maken en feesten. En dan moet er ineens een kind komen.” Vreselijk om zo’n reactie te lezen. Diegene snapt niet dat het voor veel vrouwen niet vanzelfsprekend is om zwanger te raken. En dat er vaak een jarenlang medisch traject voorafgaat aan die knoop doorhakken om over te gaan naar adoptie.
Maar meeste respondenten denken dat het niet schadelijk is als een kind niet bij zijn biologische ouders opgroeit. Iemand zei bijvoorbeeld: “Een kind heeft het recht om op te groeien bij zijn biologische ouders. Lukt dan niet, dan heeft het recht om op te groeien bij een gezin.” Zelf ben ik van mening dat een kind vooral liefde nodig heeft. Héél veel liefde, begrip en geduld. Of hij dat nu van zijn biologische ouders krijgt, of van iemand anders die hem op laat groeien (en bloeien).
Hoe gaat een adoptieprocedure?
Zo’n adoptieprocedure is een intensief en lang traject. Over het algemeen is er een doorlooptijd van 2 tot 6 jaar. En vaak gaan daar ook al jaren van rouw aan vooraf wanneer het niet lukt om zélf een kindje te krijgen. De adoptieprocedure begint met het aanvragen van een beginsteltoestemming. Dat is een een verklaring waarin staat dat je volgens het ministerie van Veiligheid en Justitie geschikt bent voor adoptie van een kind uit het buitenland. De landelijke organisatie Adoptievoorzieningen toetst of voldaan wordt aan de voorwaarden om toegelaten te worden tot de procedure.
Informatiebijeenkomst en verplichte voorlichtingscursus
Voor €210,- neem je deel aan een informatiebijeenkomst. Daarin krijg je in 3 uur tijd heel veel informatie over de adoptieprocedure en de adoptiepraktijk van de laatste jaren. Alle informatie die je hieronder nog kunt lezen wordt ook uitvoerig besproken, zodat de aspirant-adoptieouders weten wat ze te wachten staat voordat ze besluiten om door te gaan met het vervolg.
Na afronding van de informatiebijeenkomst volgt een rekening van €1.385,- voor het volgende deel. Namelijk vijf verplichte voorlichtingsbijeenkomsten. Het doel van deze bijeenkomsten is om aspirant-adoptieouders voldoende informatie te geven om een weloverwogen keuze te kunnen maken om daadwerkelijk een kindje uit het buitenland te adopteren. Er wordt aandacht besteed aan de thema’s die in adoptiegezinnen speciale aandacht verdienen. En dat zijn de biologische ouders, de voorgeschiedenis van het kind, verlies en rouw, hechting, identiteit en loyaliteit en wensen en grenzen rond het te adopteren kind.
Gezinsonderzoek voor beginseltoestemming
Dan volgt een gezinsonderzoek. En de Raad voor de Kinderbescherming adviseert de minister van Justitie en Veiligheid over het geven van de beginseltoestemming. Tijdens het gezinsonderzoek kijkt de Raad naar de gezinssituatie en ook naar de wensen en beweegredenen voor adoptie van een kindje uit het buitenland. Met als doel om zicht te krijgen op de geschiktheid om een adoptiekind op te voeden. In de landen van herkomst gebruikt men het gezinsrapport o.a. om te bepalen welk gezin het meest geschikt is om een adoptiekind in te plaatsen. Met andere woorden: men kijkt naar waar een kindje het beste kan opgroeien en niet andersom. Je kunt dus niet ‘gewoon even een kindje uitkiezen’. Zoals er vaak gedacht wordt door buitenstaanders.
Als alles meezit voor een gezin, zijn we nu twee jaar verder na het versturen van de aanvraag. En verleent het ministerie van Justitie en Veiligheid op basis van het gezinsrapport en het advies van de Raad voor de Kinderbescherming beginseltoestemming. Maar het hebben van een beginseltoestemming betekent niet dat aspirant-adoptieouders daarmee het recht op bemiddeling en adoptie krijgen. En hierna volgt de bemiddelingsfase.
De bemiddelingsfase
Alle aspirant-ouders die op dit moment in deze fase zitten, hebben nu nog wel kans dat hun droom werkelijkheid wordt. In de bemiddelingsfase van de adoptie komt er contact met de bevoegde instanties in het buitenland. Zij zoeken de meest geschikte ouders voor een kind dat voor adoptie in aanmerking komt. In Nederland hebben vijf organisaties, vergunninghouders, van het ministerie van Justitie en Veiligheid toestemming gekregen om te bemiddelen.
Als de vergunninghouder en de instanties in het geboorteland van het kind het een goede match vinden, wordt het kind voorgesteld aan de aspirant-adoptieouders. Zij krijgen eerst alleen leeftijd en geslacht te horen. En eventuele bijzonderheden over de medische achtergrond van het kind. Na acceptatie van het voorstel krijgen ze meer informatie.
Het adoptie kindje ophalen uit het buitenland
Na het accepteren van het voorstel voor adoptie, moet er veel geregeld worden voordat de aspirant-ouders kunnen afreizen om hun kindje op te halen uit het buitenland. Voordat een kind definitief tot Nederland wordt toegelaten, wordt nogmaals gecontroleerd of aan alle voorwaarden is voldaan en of alle papieren in orde zijn.
Op het moment dat een adoptiekind in Nederland aankomt, moeten de ouders de nodige formaliteiten nog regelen. Dit is afhankelijk van het land waaruit geadopteerd is. En de rechtsgeldigheid van de uitgesproken adoptie. Daarna volgen nog het aanmelden bij de gemeente, eventueel aanvragen van gezag, erkennen van de adoptie uit het buitenland, eventueel adoptie naar Nederlands recht en eventueel aanvragen van partneradoptie.
Ik hoop voor alle kinderen die – netjes volgens alle regels – in weeshuizen wachten op een liefdevol gezin, dat het besluit tot stopzetting wordt teruggedraaid. En dat het nieuwe kabinet hier een goede oplossing voor kan vinden. Daarom heb ik de petitie getekend. Teken jij ook?
Mocht je trouwens een boek willen lezen over dit thema (kinderwens en het niet lukken daarvan)? Dan raad ik je Het volgend jaar gezin aan. Leander Verdievel gaat in dit boek geen taboe uit de weg. Hij schrijft heel open over het onvruchtbare hindernissenparcours dat hij met zijn vrouw heeft afgelegd. Van vele uren in volle wachtkamers en absurdistische adoptiecursussen. Tot de intense vreugde als ze hun kinderen voor het eerst ontmoeten.
- zindelijk in 1 week – zindelijkheidsbox - 17/09/2022
- Veilig fietsen met kind naar school en hobby - 01/09/2022
- Verlanglijst voor 4 jarig jongetje – een speelgoed en cadeau lijst - 25/06/2022
Antalanta
Monday 7th of June 2021
Hoi Delicia, ik reageer wat laat, dank voor je reactie. Ik en mijn echtgenoot zitten zelf in dit proces. Wij zaten op het moment van de stop een paar maanden voor de beginseltoestemming. Ik weet dus maar al te goed hoor onrechtvaardig de beslissing van Dekker voelt. Ik reageerde, omdat de publieke opinie naar mijn gevoel pas omsloeg na zijn draconische besluit (tijdelijk) te stoppen. De context van de stop (misstanden in het verleden, die zonder bewijs werden verondersteld plaats te kunnen vinden in het heden, in Dekker’s woorden een theoretische kans dat er misschien ooit toch nog iets fout gaat) en de eenzijdige aandacht van de media voor de kleine groep volwassenen geadopteerden met negatieve ervaringen die op basis van die ervaringen tegen adoptie zijn, hebben adoptie in Nederland op dat moment in een negatief daglicht gesteld. Dat de Telegraaf lezers die zich geroepen voelden aan de enquête mee te doen er vooral een negatieve mening op na hielden, is dan ook niet zo vreemd. Het debat was enorm gekleurd. De meer dan 70 procent geadopteerden die vinden dat adoptie als kinderbeschermingmaatregel moet blijven bestaan, pedagogen en adoptie experts kwamen op dat moment totaal niet aan bod, of ze werden enorm overstemd. Op hetzelfde moment werden adoptie ouders en aspirant adoptiefouders ouders neergezet als egoïsten, naïevelingen of “white saviors” (niet alle mensen die (willen) adopteren zijn wit (wij ook niet). Een van de weinige aspirant adoptiefouders die in de media gehoord werd, was een Nederlandse vrouw die net een zeer ingrijpend fertiliteitstraject had afgesloten en dat overduidelijk nog geen plek had kunnen geven. Deze persoon en haar man hadden nog niet de voorlichting hadden gevolgd, laat staan de verplichte cursus en waren dus aspirant adoptiefouders met nog geen enkele kennis van zaken. Absoluut niet representatief dus voor de groep waartoe wij behoren, die allang de roze bril heeft afgedaan en die zich al verdiept had in special needs door te praten met artsen en pedagogen, zoals wij. Er zijn krachten in de politiek zijn, die het zelf gecreëerde negatieve sentiment zullen meenemen in hun bewijs dat er minder draagkracht voor adoptie is.
Antalanta
Monday 8th of March 2021
Beste schrijver. Ik zou wel je bron vermelden. Dat is de Telegraaf naar aanleiding van een online lezersonderzoek dat plaatsvond binnen een week na het abrupte politieke besluit van Dekker adoptie op te schorten gebaseerd op misstanden uit het verleden, alle berichten over vreselijke toestanden uit de jaren 70 en 80 die toen op de voorpagina’s verschenen en interviews met de meest vocale tegenstanders (70 procent van de geadopteerde volwassenen is voor en dit ligt nog hoger bij jongere volwassenen die geen slachtoffer meer werden van misstanden.) Daardoor zijn deze resultaten nogal gekleurd en een momentsopname en ik zou ze zelf niet zomaar interpreteren als harde feiten. De discussie zal na de verkiezingen in de kamer en in de media worden voortgezet, waarbij ook pedagogen en adoptie wetenschappers gehoord zullen worden die het debat zullen nuanceren aan aansturen op een hervorming in plaats van een stop. Verder valt het me op dat ook in dit verhaal de wensouders centraal staan. Álle aspirant-adoptieouders van nu weten dat het niet om hen draait, om hun wens, maar om het kind, meestal ouder en met een special needs, dat anders geen enkele kans heeft om in een gezin op te groeien. Vooral zij zouden nu de prijs betalen als de stop definitief wordt.
Delicia
Monday 8th of March 2021
Beste Antalanta, bedankt voor je uitgebreide toelichting. Deze blog heb ik geschreven voor een aspirant-adoptieouder die haar informatie bij de stichting Adoptievoorzieningen en via mede aspirant-adoptieouders heeft verkregen (mijn bron). Er kwamen nogal wat emoties bij haar los en op dat moment stond zij inderdaad centraal voor mij. Deze aspirant-ouder wilde onze volgers laten weten hoe zo'n adoptieprocedure in zijn werk gaat om te laten zien dat je dat niet 'zomaar even doet'. En om te laten zien voor wie de procedure nu abrupt gestopt is. En daarbij natuurlijk ook de petitie verspreiden middels deze blog, om zodoende 'iets' te kunnen doen om inderdaad de kinderen in de weeshuizen niet onnodig te laten wachten op hun mogelijke match. Wat je zegt is waar, men gaat uit van het kind bij adoptie. Maar zonder wensouders komen deze kinderen nergens, dus mogen die óók best wel eens centraal gezet worden, vind ik. Laten we voor iedereen hopen op een goed vervolg!