Fixed mindset hoogbegaafd kind – een blog vol tips
Ik kan het niet! De Fixed mindset van een hoogbegaafd kind kan nogal stellig zijn over zichzelf. We noemen dit dan ook een fixed mindset. Wat dit precies is en waarom veel hoogbegaafde kinderen hier last van hebben vertel ik je graag in deze blog. Gelukkig kun je er als ouder, samen met je kind, iets aan doen om een groeimindset te ontwikkelen. Want dat gunt elke ouder zijn kind. Een blog vol tips waar je direct mee aan de slag kunt!
Hoogbegaafd kind en een fixed mindset – kritische instelling
Voor de week van de hoogbegaafdheid (9 tot en met 17 maart 2024) heb ik meerdere blogs geschreven over hoogbegaafde kinderen. In de eerste blog leg ik meer uit over de zijnskenmerken en staat ook al een korte introductie over ‘kritisch zijn en fixed mindset’ bij een hoogbegaafd kind. Het is handig om deze blog eerst te lezen, voordat je verdergaat. Wil je meer weten over hoogbegaafdheid in het algemeen? Lees dan eerst deze blog van Lianne!
In het zijnsluik van Tessa Kieboom staat ‘kritische instelling’ benoemd. Ik herken dit enorm bij mijn hoogbegaafde kind. Het lijkt soms op betweterig gedrag, maar als ik verder door haar gedrag heen kijk zie ik dat dit niet het geval is. Ze neemt gewoon heel graag initiatief en associeert snel, waardoor ze gauw een antwoord heeft op een vraag. Daarnaast neemt ze informatie niet zomaar aan, ze wil graag weten waarom iets zo is en kan je kritisch bevragen. Niet iedereen vindt dit prettig, dat leert een hoogbegaafd kind op een gegeven moment door schade en schande. Wil je je kind hierbij helpen? Gebruik dan deze tips:
Een fixed mindset, wat is het?
Bij een kritische instelling hoort helaas vaak een snel oordeel. Dit herken ik erg bij mijn dochter. Ze heeft snel een oordeel klaar over zichzelf en de ander. Het is daarna ook moeilijk om haar van dat oordeel af te brengen. Dit noemen we een fixed mindset. De mindset van een hoogbegaafd kind, zoals mijn dochter, is heel vaak fixed. Ze is namelijk een kei in het zoeken van ‘bewijzen’ voor dit oordeel. Dit vaste idee over zichzelf of de ander wordt dan alleen maar steviger. Een fictief voorbeeld:
Mila, een hoogbegaafd kind, vindt de juf stom. Dit is een fixed mindset, want ze vindt dit al een hele tijd en dit verandert niet. De juf heeft in de eerste week gezegd tegen haar dat ze zo ‘eigenwijs’ is, omdat ze overal een vraag over stel. “Soms moet je gewoon even je mond dicht houden” zei ze. Op dat moment heeft Mila besloten dat de juf haar niet begrijpt en dus stom is. Elke keer als er iets vervelends gebeurd in de klas bewijst dit voor Mila dat de juf echt heel stom is.
In dit voorbeeld is het duidelijk dat Mila bewijzen zoekt voor haar overtuiging, ‘juf is stom’. Dit is heel herkenbaar bij een mindset van een hoogbegaafd kind. Dat juf ook leuke dingen doet en haar goed kan helpen, lijkt Mila niet mee te nemen in haar oordeel. Dit is voor de juf, de ouders en voor Mila zelf heel lastig. Ze krijgt steeds vaker buikpijn als ze naar ‘die stomme juf’ moet en er ontstaan conflicten tussen Mila en de juf. Hier kun je als ouder echt iets in betekenen.
Mindset van een hoogbegaafd kind ombuigen naar een groeimindset
Gelukkig zijn er echt mogelijkheden om de mindset van een hoogbegaafd kind om te buigen naar een groeimindset. Bij een groeimindset weet het kind dat het nu iets nog niet zo goed kan, maar dat hij daar nog in kan groeien. Dit kan ten opzichte van zichzelf zijn, maar ook wat betreft het oordeel over een ander. Een belangrijk woord daarbij is NOG.
- Ik kan het NOG niet
- Ik vind het nu NOG spannend
- Juf kent mij NOG niet zo goed
Dit kleine woordje nuanceert de hele zin en impliceert dat het oordeel kan veranderen. Hoe kun je de mindset van een hoogbegaafd kind veranderen? Hierbij wat tips:
Waarom?????
Ken je de waarom-fase bij peuters? Bij een hoogbegaafd kind lijkt dit een continue mindset te zijn. Altijd en overal wordt een stelling weerlegd of in ieder geval kritisch bevraagd door het woord ‘waarom?’. Ik heb de gekste vragen thuis gekregen. Ik kan er een boek over schrijven, maar zal mij beperken tot een paar voorbeelden van mijn kinderen van 9, 8 en 5 jaar:
- Waarom is Poetin Oekraïne binnengevallen? Had hij niet genoeg aan zijn eigen grote land? Wat hoopt hij te bereiken?
- In hoeverre is de stikstofcrisis in de hele wereld gelijk? Hoe kan het dat we dan nog niet allemaal verplicht worden er iets aan te doen? Wie heeft er belang bij dat deze situatie zo blijft?
- Waarom moet ik goed leren spellen? Je kunt toch lezen wat ik schrijf? Voor wie doe ik dat?
- Hoe kan het dat Playmobil Wildtopia duurzaam wordt genoemd en andere Playmobil * niet? Je kunt dit ontzettend lang gebruiken, dat is in de basis toch al duurzaam?
Je zal denken, leuk toch… deze gesprekken. Meestal is dit ook het geval. Maar midden in de nacht vind ik het minder geslaagd, of ’s avonds als ik graag naar bed wil. Ook ben ik soms geneigd te zeggen “omdat dit zo is”, maar dat bevredigd de kritische instelling van mijn dochter helaas niet. Zo heeft een hoogbegaafd kind binnen de kortste keren een fixed mindset te pakken. Over zichzelf (ik ben een betweter), over de ander (die luistert nooit naar mij), maar ook over de situatie (spelling is onzin). Het is dus wel degelijk zinvol om, binnen kaders en op handige tijden, met je kind in gesprek te gaan over deze vragen.
Een zeer positieve mindset van een hoogbegaafd kind
Oke, dan zal ik ook nog even aandacht besteden aan de andere kant van het mindset spectrum: kinderen die zeer overtuigd zijn van zichzelf, hun kennis en kunde. Soms kan een hoogbegaafd kind een zeer positieve, niet realistische, fixed mindset over zichzelf hebben. Dit zorgt ook voor irritatie bij anderen en een ‘uit de hoogte’ gevoel. Anderen kunnen zich minder prettig voelen hierbij.
Zeker als een hoogbegaafd kind net onderzocht is en het label ‘hoogbegaafd’ heeft gekregen kan het zijn dat hij hier conclusies aan verbindt die niet per se kloppen. Het is heel belangrijk dat een kind psycho-educatie krijgt, of in ieder geval een duidelijke uitleg, over hoogbegaafdheid. Ik hoor wel eens een hoogbegaafd kind over zichzelf zeggen:
- Ik ben hoogbegaafd, dus ik ben veel slimmer dan jij
- De slimste van de klas, dat ben ik natuurlijk.
- Ik weet alles al, ik hoef dit niet te maken
- Die boekbespreking is echt slecht, ik kan dat veel beter
Het spel Superkrachten voor je hoofd is een goede manier om hieraan te werken met je kind.
Ook heeft het platform mindset erg leuke artikelen.
Meer lezen over mindset
Wil je meer lezen over mindset? Er zijn geweldige boeken over geschreven:
Lees ook deze blogs
- opvoeding hoogbegaafd kind
- kenmerken hoogbegaafd kind
- Angst bij een hoogbegaafd kind
- Rechtvaardig en hoogbegaafd
- Hoogbegaafde kinderen en perfectionisme
- faalangst bij kinderen
- autismeweek
- het dappere durf en doe boek
- Ninja-powerkaarten
- Belang van complimenten geven en krijgen
- Superkrachten voor je hoofd
- wat als je veel stress hebt
- dyslexie
- sensomotorische speelrijst
- bijtketting voor kinderen
- bijtketting in de klas
- onrustige kinderen in de klas
- Sensopathisch speelgoed in de klas
- verzwaringsknuffel
- verzwaringsdeken
- concentratie in de klas
- opvoedtips voor kinderen van hooggevoelig kind
- kenmerken van een hooggevoelig kind
- wat kun je doen tegen faalangst
- EasyAuti
- ontprikkelen na schooltijd
- Stadsnatuur op de stoep – een boek en spellenmap - 23/02/2024
- Wild refill deodorant – een natuurlijk duurzaam huidproduct - 20/02/2024
- Beestenboel – een beestachtig avontuurlijke film - 06/02/2024