Puber kan niet slapen- een zorgelijke ontwikkeling

Goed slapen, we weten allemaal hoe belangrijk het is. Zeker ook voor kinderen en jongeren. Want wie heeft er niet al eens verzucht na een slechte nacht ‘ze zijn de dag erna niet te genieten‘. Het heeft veel invloed op hun humeur! En dan blijkt uit onderzoek dat slechts 8% van de pubers voldoende slaap krijgt. Een schrikbarend laag aantal! Want de gevolgen van slaapgebrek zijn niet te onderschatten. Bijvoorbeeld concentratieproblemen en somberheid, maar ook lichamelijke klachten als hoofdpijn. Tijd dus voor een alarmbel om slaapproblemen bij pubers te verminderen. De Hersenstichting trekt aan de bel en heeft de SlaapChallenge geïntroduceerd. Meer daarover in deze blog, en uitleg over het belang van voldoende slaap voor pubers. Hulp is dus onderweg als je puber niet kan slapen.

De forse toename van slaapproblemen bij pubers is een zorgelijke ontwikkeling. Wat kun je doen als je puber kan niet slapen
Afbeelding van Cottonbro via Pexels

Puber kan niet slapen door schermgebruik

Eén van de oorzaken van de afname van de hoeveelheid slaap laat zich makkelijk raden. Het schermgebruik. Heel veel jongeren zitten tot laat met hun telefoon of gameconsole, en kunnen hier moeilijk mee stoppen. Zelfs als ze dat eigenlijk wel willen of zich hebben voorgenomen. En dan gaat de wekker wel gewoon de volgende ochtend om naar school te gaan. Door hun slaapgebrek zullen sommige pubers vervolgens niet goed opletten in de klas, of zelfs lessen missen.

De apps waar jongeren op zitten zoals Instagram, Snapchat en TikTok zijn er natuurlijk op gericht om ze zo lang mogelijk online te houden. En de groepsdruk speelt ook mee. De meeste ouders zullen het echt geen goed idee vinden als jonge pubers tot middernacht een telefoon aan hebben. Toch zijn er altijd kinderen die een gebrek aan toezicht hebben, of het heel stiekem voor elkaar krijgen. En als er maar 1 vriend of klasgenoot berichtjes blijft sturen, wordt de FOMO – Fear of Missing Out makkelijk aangewakkerd! Zo kunnen slaapproblemen bij pubers dus snel ontstaan of verergeren.

Leren omgaan met frustraties schermgebruik
Afbeelding van Karolina Grabowska via Pexels

Rust en ontspanning

Om goed te kunnen slapen is ontspanning belangrijk in de tijd voor het naar bed gaan. En dat missen jongeren door de constante aanwezigheid van hun telefoon, met het felle blauwe licht van een scherm. Door de coronatijd is het schermgebruik ook nog eens toegenomen. Er waren immers minder sociale activiteiten. En schermgebruik is makkelijker uit te breiden dan terug te dringen door het menselijke brein, dat daar zo gevoelig voor is.

Al met al een uitdagende opvoedtaak voor ouders om dit te begrenzen. Maar wel heel belangrijk! Hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat pubers voldoende slapen, en zo uitgerust aan de dag beginnen? Want niet alleen lichamelijk maar ook emotioneel heeft slaapgebrek grote gevolgen. Zo is gebleken dat slaapgebrek een groter risico op depressie en somberheid geeft. Ook kunnen er concentratieproblemen ontstaan.

De forse toename van slaapproblemen bij pubers is een zorgelijke ontwikkeling. Wat kun je doen als je puber kan niet slapen
Afbeelding van Karolina Grabowska via Pexels

Puber kan niet slapen en somberheid

Onlangs bleek nog de sterke groei van somberheid, vooral bij meisjes. En dat is een zorgelijke ontwikkeling. De samenhang met het feit dat heel veel pubers te weinig slapen, lijkt groot. Alhoewel onderzoekers het schermgebruik niet alleen als negatief bestempelen. Het is ook een goede manier om in contact te blijven en ervaringen te delen.

Maar toch kan het zelfbeeld, zeker van meisjes, lijden onder al die ogenschijnlijk perfecte plaatjes. En dan is het ook nog eens een tijdrovende en verslavende bezigheid dat scrollen. Waardoor er bijvoorbeeld ook minder tijd overblijft om huiswerk te maken, wat weer stress kan geven. Dus al met al zijn er veel factoren die kunnen bijdragen aan somberheid en slaapproblemen bij pubers. Aandacht voor goed slapen is in ieder geval nodig!

Hoe lang moet een puber slapen?

Goed slapen begint natuurlijk met een goed bed. Zeker voor pubers die volop in de groei zijn. Een matras gaat gemiddeld zo’n vijf tot tien jaar mee, wat betreft hygiëne en comfort. Dus vaak is er na de basisschoolperiode wel echt een nieuw matras nodig. Kies bijvoorbeeld voor grote maat matras 140×200, voor optimale chill mogelijkheden en slaapcomfort. En voor de toekomst vast ruimte voor logees…

Natuurlijk zijn er wat betreft de behoefte aan slaap individuele verschillen. Sommige kinderen slapen eenmaal wat korter dan anderen. Er zijn kinderen die heel makkelijk inslapen maar het kan, zeker bij gevoelige kinderen, ook wat langer duren. Maar wat zijn de gemiddelde bedtijden van kinderen?

  • 4 en 5 jaar : 12 uur per nacht
  • 6 t/m 9 jaar : 11 uur per nacht
  • 10 en 11 jaar : 10 uur per nacht
  • 12 jaar: 9 uur per nacht

Bron: Mentaal beter

Slaapchallenge Hersentichting

Dat het een uitdaging is voor pubers en hun ouders om genoeg uren te slapen, is in ieder geval duidelijk. Het gaat natuurlijk ook om een stukje bewustwording. De Hersenstichting heeft gelukkig een campagne ontwikkeld om de slaapproblemen bij pubers aan te pakken: de SlaapChallenge. Tijdens deze challenge worden verschillende onderwerpen behandeld, waaronder omgaan met stress, bewegen en schermgebruik.

Redenen om de SlaapChallenge aan te gaan (Bron: Hersenstichting)

  • De SlaapChallenge helpt jouw puber om goed te slapen
  • Goed slapen betekent een betere stemming
  • Meer concentratie
  • Minder stress
  • Hulp bij aanbrengen van structuur in de dag
  • Stapsgewijs leren om ruimte te maken voor opladen

Tips om slecht slapen puber te verminderen of voorkomen

  • Dat pubers af en toe slechter of minder slapen hoeft geen groot probleem te zijn. Ze zijn flexibel en kunnen veel hebben. Soms is er spanning voor iets of er ontstaan piekergedachten. Dat hoort ook gewoon bij de ontwikkeling. Het is dan wel belangrijk dat ze dit niet ‘verhelpen’ door een telefoon te pakken. Rustig wat lezen of wat ontspanningsoefeningen zijn dan betere methoden.
  • Spreek af dat de telefoon vanaf een bepaalde tijd beneden blijft. Afhankelijk van de bedtijd van je zoon of dochter. Een ouderwetse wekker kan gewoon worden gebruikt om wakker te worden.
  • Wees consequent en doe als ouder hetzelfde! Kinderen leren van wat én hoe jij doet.
  • Zorg in de avond voor voldoende ontspanning en een leeg hoofd. Sporten en sociale activiteiten zijn voor pubers belangrijk om te ontladen. Probeer te praten over waar ze mee zitten, zodat het zich niet opbouwt.
  • Ga op een rustig moment met je puber in gesprek om goede afspraken te maken over het slapen. Vaak zien ze het zelf ook wel in dat er iets moet veranderen, zeker als ze iedere ochtend heel vermoeid wakker worden. Regels samen opstellen draagt bij aan een betere naleving!
  • Ga ook na bij andere ouders hoe zij erin staat, alleen al om ervaringen en tips te delen is het fijn. Maar zeker ook om wat meer gezamenlijk op te kunnen treden!

Hulp en informatie bij somberheid

Dus bemerk je sombere gedachten bij je zoon of dochter? Kijk dan in ieder geval eens goed naar het slaappatroon. De hersenen hebben echt voldoende ontspanning en slaap nodig, om alle prikkels van de dag te verwerken. Natuurlijk is het bij ernstige somberheid ook belangrijk om hulp te zoeken. Via het wijkteam van de regio, de huisarts of hulp online. Wees er op tijd bij!

Blue monday together
Afbeelding van Free-Photos via Pixabay

Lees ook deze blogs

Footer3
Lianne
Delen is enorm lief

Lianne

Ik ben Lianne, 40 jaar oud en moeder van drie hele lieve jongens. Opgeleid als orthopedagoog en geïnteresseerd in alles rondom opvoeding en ontwikkeling. Hoe kun je als ouder mindful te werk gaan, hoe zorg je voor jezelf en hoe hou je het een beetje leuk?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Bericht reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.